Amsterdam, zondag 23 juni 2002

                Beste Allemaal,

Een maand geleden ben ik teruggekeerd van een tien weken durende reis door mijn kamers. In plaats van mijn huis aan de Keizersgracht te verkopen, heb ik het laten opknappen. De verkoop duurde te lang, men is voorzichtiger geworden en ik wilde, kort na mijn pensionering, actie. Ook waren er enige mensen wier oordeel ik op prijs stel, die mij krankzinnig verklaarden. Wie wil er weg uit de binnenstad met alles wat onze beschaving te bieden heeft binnen loop bereik voorhanden?

      Twee kunstenaars, soms waren het er drie, hebben het houtwerk, de muren en de plafonds geschilderd. Zij doen dit werk om de boodschappen te betalen. De twee fotografen en de schilder, die enige dagen per week over de vloer kwamen, zijn nu weer verdwenen, een voor mijn gevoel nieuw huis achterlatend. Mijn voormalige slaapkamer is omgetoverd tot studeer annex computer kamer met telefoon aansluiting en een printer/fax/kopieer/scan machine. Nieuwe boekenplanken zijn door een timmerman aangebracht zodat mijn drie duizend boeken voor het eerst allemaal op planken staan en niet meer op stapeltjes her en der verspreid op de grond liggen en mijn stoelen bezet houden. Zelfs het restant aan spullen uit de boedel van mijn moeder heeft zijn plaats gevonden.

      Het wel en wee van de politieke gebeurtenissen en de moord op de ijdele relnicht Fortuyn heb ik uit en te na met de schilders kunnen bespreken tijdens de koffie en thee pauzes. Het Nederlandse volk heeft zich in zijn halfslaap gewenteld van de linker op de rechter zijde en wij draaiden allemaal mee. Deze van Vestdijk stammende zinsnede geeft de situatie goed weer. Of wij zo nationalistisch worden dat de euro verlaten wordt en de gulden weer ingevoerd, daar hoor je nog niemand over, maar ook dat zouden wij nog kunnen beleven. Zouden er plannen klaar liggen om zoiets te kunnen uitvoeren als de nationale renteniers- en handelsbelangen te veel geschaad worden door het begrotingsbeleid van enige grote landen, Frankrijk en Italie met Spanje in hun kielzog bijvoorbeeld? Ik betwijfel het ten zeerste. Van een generatie politici die Srebrenica heeft laten gebeuren is de moed die daartoe nodig is niet te verwachten. Begrijp mij goed, ik hoop niet dat het gebeurd, maar het lijkt mij het enige middel dat voldoende gewicht in de schaal kan leggen om, met de Duitsers, een lijn in het zand te trekken en te zeggen: "Tot hier en niet verder". Dus moet het achter de hand worden gehouden, uitvoerbaar zijn en bekend aan iedereen.

      Er was enige tijd sprake van een algeheel pardon voor illegalen, maar meer dan zes duizend mochten het er niet worden. En dan te bedenken dat het aantal geschatte illegalen een getal is dat groter is dan honderdduizend en kleiner dan twee honderdduizend. Wat willen de lui die over dit soort zaken denken en praten en hun carriëre maken hieraan doen? Ze vangen en over de grens zetten? Welke grens, met Belgie, met Duitsland? Die zullen ons zien aankomen. Zodra je een praktische vraag stelt wordt de onmogelijkheid van een fatsoenlijke oplossing anders dan laten blijven duidelijk.

      Daarbij komt dat sinds 1900 ons land elk jaar een toename aan bewoners heeft gekend van meer dan honderduizend zielen. De bevolking is in de "eeuw der koninginnen" gestegen van vijf naar zestien millioen en zo'n honderdduizend per jaar groei is een goed gemiddelde als je de echte cijfers bekijkt. Die illegalen zijn te zien als een administratieve fout van de laatste twintig jaar. Ze waren er wel maar we telden ze niet. Men heeft zo'n tienduizend man per jaar over het hoofd gezien en het zijn er nu zo'n twee honderdduizend geworden. Kortom waar lullen we over. Dat getal tienduizend moet natuurlijk iets worden aangepast en de verdeling over de laatste twintig jaar is niet vlak maar iets ingewikkelder. Daar draaien we onze hand niet voor om, een kind kan de was doen, een student natuurkunde maakt er binnen de korste keren een model van.

      Iets anders is natuurlijk er voor zorgen dat ze het land niet binnen komen of dat ten zeerste bemoeilijken. Dat kan de handel, de uitvoer en niet te vergeten de invoer nadeel berokkenen dus daar wordt moeilijk over gedaan en eindeloos vergaderd. Verder kost het geld en moet er werk voor verzet worden, maar geld houden we liever zelf en aan werk moet verdiend kunnen worden.

      Vorige week maandag was er een bijeenkomst in het Trippenhuis over de immigranten, aantallen, hoeveel er nodig zijn, de zin en onzin daarover. De invloed op onze taal van al die talen die nu in Nederland worden gesproken door iemand van een Max Planck-instituut in Nijmegen en nog veel meer. Ook de economie werd niet vergeten. Vele, vooral jeugdige buitenlanders zullen nodig zijn om het vuile werk te doen, en om ons te verzorgen als we oud en behoeftig zijn. Het was georganiseerd door de KNAW, de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen, en het beschaafde antwoord op alle heisa over buitenlanders, die zo vele geesten bezig houdt.

      Buiten onze grenzen zorgen de markten van de wereld voor spektakel en het zou me niet verbazen als de Dow Jones index nog zo'n factor drie naar beneden gaat en eindigt op een getal tussen de twee en vier duizend. Zolang de CEO's van de grote firma's van deze wereld beheerst worden door een dievenmentaliteit die hen in staat stelt zich te verrijken op een schaal die zelfs de "robber barons" uit het laatste deel van de negentiende eeuw versteld zou doen staan kunnen wij nog interessante verschijnselen meemaken. Er zijn commentaren in de New York Times en Washington Post te vinden die een kritiek leveren op één en ander waar een volbloed Marxist zich niet voor hoeft te schamen.

      Het weer is veranderlijk maar het platteland, bemerk ik op mijn hervatte wandelingen, ligt er prachtig bij. Er is een nicht van Mary uit de VS over en gisteren hebben wij vanuit Amsterdam een wandeling gemaakt tussen Vorden en Ruurlo in de Achterhoek. Twee uur in de trein heen - zo'n vier uur wandelen in een door enige pruikenkoppen bedacht parkachtig landschap - en weer twee uur in de trein terug. In totaal hebben wij in zes treinen gezeten, vijf op tijd en één met vier minuten vertraging. Af en toe en hier en daar, ondanks alle gekanker, werkt de beschaving.

              Wordt vervolgd,

            Piet